КРИСТАЛЛООПТИЧЕСКИЕ ХАРАКТЕРИСТИКИ И ОСОБЕННОСТИ МИНЕРАЛЬНОГО СОСТАВА МОЧЕВЫХ КАМНЕЙ

S.M. Kolupayev; V.N. Lesovoy; N.M. Andonyeva; E.A. Bereznyak; M.A. Lesovaya

doi:10.34921/amj.2022.1.018

Авторы

S.M. Kolupayev Xarkov Milli Tibb Universiteti
V.N. Lesovoy Xarkov Milli Tibb Universiteti
N.M. Andonyeva Xarkov Milli Tibb Universiteti
E.A. Bereznyak "Xarkov fiziki-texniki institutu" Milli Elmi Mərkəzi
M.A. Lesovaya Xarkov Beynəlxalq Tibb Universiteti

DOI:

https://doi.org/10.34921/amj.2022.1.018

Ключевые слова:

sidik daşı xəstəliyi, infraqırmızı spektroskopiya, kristallooptik analiz

Аннотация

Məqalədə sidik daşlarının strukturunu və mineral tərkibini öyrənmək məqsədilə aparılmış tədqiqat işi haqqında məlumat verilmişdir.

37 xəstədən ekstrakorporal zərbə-dalğa litotripsiyası üsulu ilə alınmış sidik daşlarının strukturu və mineral tərkibi öyrənilmişdir. Konqrementlərin strukturu polyarizasiya mikroskopundan istifadə edilməklə, kristallooptik analiz vasitəsilə öyrənilmişdir. Daşların mineral tərkibini öyrənmək üçün infraqırmızı spektroskopiyadan istifadə edilmişdir.

Tədqiq edilən sidik daşı nümunələrindən 72,9%-də kristallik faza aşkar edilmişdir və onların əsas komponentləri hidroksilapatitlə kombinasiyada olan vevellit (13,5%), hidroksilapatitlə birgə sidik turşusu (40,5%), karbonapatit və kalsium-fosfatla birgə veddelit (18,5%) olmuşdur. Xəstələrdən 21,6%-dən götürülmüş sidik turşusu nümumələrində vevellitdən ibarət olan kristal fazadan əlavə, amorf kalsium-fosfatdan (8,1%) və amorf kalsium-oksalatdan (13,5%) ibarət amorf faza aşkar edilmişdir. 2 müayinədə (5,4%) duzların nadir kombinasiyası – sidik turşusu və flüorapatitdən ibarət kristallik faza və araqonitlə üzvi turşulardan ibarət amorf faza müşahidə edilmişdir.

Müəlliflər apardıqları tədqiqat əsasında belə nəticəyə gəlmişlər ki, sidik daşlarının qarışıq mineral tərkibində vevellit üstünlük təşkil edir. Daşların strukturunda kristallaşmanın başlanğıc dövrü üçün səciyyəvi olan amorf fazanın iştirakı daşın nisbətən yeni olduğunu göstərir.